Muzeum Historyczne Miasta Krakowa - Muzeum Podgórza

– Hasło, którym posługuje się Zarząd Inwestycji Miejskich w Krakowie, a więc „Budujemy dla mieszkańców”, doskonale oddaje istotę tej właśnie inwestycji. Oto bowiem oddajemy w ręce krakowian miejsce, które Muzeum Historyczne Miasta Krakowa stworzyło wspólnie z mieszkańcami Podgórza. Jest ono odpowiedzią na oczekiwania lokalnej społeczności, na czele ze Stowarzyszeniem PODGORZE.PL, ze wsparciem instytucji kulturalnych (szczególnie Dom Historii Podgórza) i rad prawobrzeżnych dzielnic Krakowa – mówił Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa. To właśnie wśród mieszkańców Podgórza kilka lat temu narodziła się idea powstania placówki o charakterze muzealnym, której działalność będzie koncentrować się na historii i współczesności tej części Krakowa.

– Warto mieć marzenia i warto zarażać nimi radnych i urzędników. Po latach wspólnych starań Zajazd Pod św. Benedyktem przestał być ruiną, a stał się ozdobą tego rejonu miasta, miejscem, które będzie służyć mieszkańcom. Dzięki przeprowadzonym pracom pod nadzorem naszych pracowników, krakowianie, a szczególnie podgórzanie, będą mieli do dyspozycji odrestaurowany zabytkowy zajazd w pełni dostosowany do osób niepełnosprawnych, naszpikowany nowoczesnymi technologiami – wskazywała Janina Pokrywa, dyrektor Zarządu Inwestycji Miejskich w Krakowie.

Za rewitalizację zabytkowego zajazdu u zbiegu ulic Limanowskiego i Powstańców Wielkopolskich odpowiadał Zarząd Inwestycji Miejskich w Krakowie.

– Pragniemy, aby Muzeum Podgórza stało się miejscem otwartym, integrującym podgórzan, lokalne instytucje, organizacje i stowarzyszenia. Działalność placówki oraz prezentowanych w nim wystaw czasowych będą dotyczyć całego prawobrzeżnego Krakowa, podczas gdy tematyka wystawy stałej skoncentruje się na historii dawnego miasta Podgórza. Jednak jednym z najważniejszych aspektów działalności muzeum ma być integracja społeczności Podgórza. Ma się ono stać swego rodzaju centrum spotkań społeczności lokalnej – podkreślał dyrektor Michał Niezabitowski.

Historia budynku nie jest w pełni znana, archiwa ujawniają jedynie strzępy informacji. Budynek dzisiejszego muzeum zwyczajowo określa się mianem zajazdu pod św. Benedyktem, choć umiejscowienie zajazdu nie jest pewne. Patron nawiązuje do pobliskiego kościoła pod tym właśnie wezwaniem oraz do nazwy fortu „Św. Benedykt”.

Pierwsza informacja o budowlach dzisiaj zajętych przez Muzeum Podgórza ukazała się na planie wolnego królewskiego miasta Podgórza, który przedstawia je jako należące do kupca Józefa Hallera. Od połowy XIX w. znajdowały się to obiekty wojskowe, kolejno: szpital, magazyn artylerii, warsztaty artyleryjskie.

31 października 1918 roku znajdujące się tu koszary zostały opanowane przez oddział pod dowództwem podporucznika Franciszka Pustelnika, stając się jednym z pierwszych wyzwolonych budynków na ziemiach polskich.

W czasie II wojny światowej budynek pełnił funkcję filii więzienia św. Michała, czego świadectwem jest niezwykły eksponat prezentowany na wystawie, a odkryty w czasie remontu budynku. To wiadomość z 1942 roku od więźniów adaptujących budynek na więzienie. Tekst napisano odręcznie na opakowaniach po bibułkach do skręcania papierosów.

W latach powojennych budynek wielokrotnie zmieniał przeznaczenie. W 1951 r. groziła mu nawet rozbiórka. W pamięci mieszkańców Krakowa pozostaje restauracja prowadzona na parterze i w piwnicach oraz sklep meblowy na pierwszym piętrze.